Psychische klachten na bevalling
Wat is bevallingstrauma en wat kun je ermee?
De dag waarop je kindje geboren wordt, kan de mooiste dag in je leven zijn. Maar je bevalling kan ook de naarste ervaring van je leven zijn. Een bevalling is traumatisch wanneer een vrouw (of iemand anders die bij de bevalling aanwezig was, zoals een partner of hulpverlener) de bevalling traumatisch vond. Het kan ook zijn dat je een deel van de bevalling erg stressvol of beangstigend vond. Een traumatische bevalling gaat over hoe jij het hebt ervaren. En dat is voor iedereen anders. Het is jouw bevalling en als het voor jou traumatisch was, dan is dat zo.
Na een traumatische bevalling kun je last hebben van symptomen die passen bij PTSS. Kijk hier voor meer informatie over ptss na bevalling; symptomen. Veel vrouwen voldoen niet aan alle symptomen van PTSS, maar hebben het in hun dagelijks leven wel heel zwaar door de bevalling.
Hoe ontstaat een bevallingstrauma?
Een bevallingstrauma kan ontstaan door de bevalling, maar kan ook een mix zijn van verschillende gevoelens. Bijvoorbeeld door een infertiliteitstraject, gebeurtenissen in de zwangerschap en een ingrijpende kraamtijd.
Dat de bevalling voor jou traumatisch was, wil helemaal niet zeggen dat er iets mis is met je. Waarschijnlijk had een andere vrouw jouw bevalling ook traumatisch gevonden.
Een bevalling is niet alleen zwaar of misschien traumatisch door het meemaken van heftige gebeurtenissen, maar ook door hoe vrouwen zich voelen. Wanneer beslissingen over je worden genomen, jij je niet gehoord en gezien voelt, je machteloosheid of verlies van controle ervaart, jij je zorgen maakt over het leven van jezelf of je kindje kan dit ook traumatisch zijn.
Wat zijn de risicofactoren voor een traumatische bevalling?
- Depressie tijdens de zwangerschap of daarna
- Ernstige angst voor de bevalling
- Duur van de bevalling, zowel (zeer) kort als (zeer) lang
- Eerder trauma en dan met name seksueel misbruik en negatieve seksuele ervaringen
- Weinig steun ervaren van partner/zorgverleners
- Niet of niet volledig geïnformeerd worden over wat gaat gebeuren
- Ingrijpen zonder toestemming
- Onvriendelijkheid tijdens de bevalling
- Zwangerschapscomplicaties, zoals hyperemesis gravidarum, zwangerschapsvergiftiging of vroeggeboorte
- Spoedkeizersnede
- (zeer) pijnlijke bevalling
- Gevoel hebben de controle te verliezen
- Zorgen om je kindje
Symptomen bevallingstrauma
Een bevallingstrauma heeft verschillende kenmerken. Deze kun je onderverdelen in vier hoofdgroepen:
Negatieve gedachten en gevoelens Je bevalling kan bij jou zorgen voor negatieve gedachten over jezelf. Wellicht heb je het gevoel dat je gefaald hebt of je geeft jezelf de schuld van wat gebeurd is. Of je hebt er een ‘rotgevoel’ over.
Vermijden Je wilt het liefst plaatsen, mensen, situaties die je herinneren aan je bevalling vermijden. Je wilt bijvoorbeeld liever niet praten over je bevalling, niet terug naar het ziekenhuis. Maar het kan ook zijn dat je niet meer zwanger durft te worden.
Herbelevingen Door nare dromen en nachtmerries over je bevalling beleef je je bevalling steeds opnieuw. Of gedachten en herinneringen aan je bevalling dringen zich onverwachts aan je op.
Verhoogde staat van paraatheid Je merkt dat je lichaam continu gespannen is en het is lastig om te ontspannen. Je hebt een kort lontje. Misschien merk je dat je schrikachtig bent en angstig. Dit alles maakt je moe.
Naast deze kenmerken zijn er nog meer symptomen:
- gevoelens van vervreemding
- slaapstoornissen
- emotionele vervlakking
- angsten, overdreven schrikreacties en paniekaanvallen na de bevalling
Wat maakt een trauma na een bevalling anders dan andere trauma’s?
Nog steeds is niet bij iedereen bekend dat je bevalling een nare of traumatische ervaring kan zijn. Ook niet bij zorgverleners. Want alles is toch goed gekomen? Dat kan het lastig maken om over je negatieve gevoelens en gedachten te praten. Dit maakt dat vrouwen zich alleen en onbegrepen voelen. En dat je niet de steun krijgt die je zo hard nodig hebt.
Een zware bevalling kan ook de binding met je kindje beïnvloeden. Je hebt genoeg aan jezelf. En hoe je ook naar je kindje hebt uitgekeken, het is ook je kindje wat je steeds herinnert aan je zware bevalling.
Ook kun je bang zijn opnieuw zwanger te worden. Dit kan invloed hebben op je seksleven en de relatie met je partner.
Weet dat je niet de enige bent! Iedere week begeleid ik in mijn praktijk meerdere vrouwen en ook mannen na een zware of traumatische bevalling. Ook als je zwangerschap of kraamtijd een nare ervaring zijn geweest, ben je van harte welkom!
Psychische hulp na bevalling
Heftige gevoelens en emoties na een zware bevalling zijn heel normaal. Door hier ruimte aan te geven kan je bevalling een plekje krijgen. Wanneer na 4-6 weken je emoties niet veranderd zijn of jij al eerder het gevoel hebt dat je hulp nodig hebt, is het tijd om hulp te zoeken.
Met mijn ervaring als verloskundige en coach help ik vrouwen en mannen een zware bevalling te verwerken. Ik geef je inzicht en kan mogelijk uitleggen wat maakt dat je bevalling zo verlopen is. Samen bespreken we je gedachten en gevoelens bij je bevallingsverhaal en doen oefeningen. Wanneer je symptomen hebt van PTSS pas ik, in overleg met jou, EMDR toe. Kijk hier voor meer informatie over PTSS en EMDR.
Bij mijn cliënten zie ik, dat er een grote last van hun schouders valt als ze hun nare bevallingservaring achter zich kunnen laten. Er komt weer ruimte om echt te genieten, te ontspannen en zich (meer) te kunnen verbinden met de mensen om hen heen. Wil jij dit ook ervaren? Je bent zeer welkom!